Κυρίες και Κύριοι,
Με ιδιαίτερη τιμή και χαρά σας καλωσορίζω στο Επετειακό Συνέδριο, που συνδιοργανώνει το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών με τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Έρευνας και Κατάρτισης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Ανθρωπιστικής Δράσης του Παντείου Πανεπιστημίου, με αφορμή την συμπλήρωση 40 ετών από την υιοθέτηση των Πρόσθετων Πρωτοκόλλων Ι και ΙΙ στις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο.
Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η απαρέγκλιτη τήρηση των αρχών και κανόνων του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, αποτελούν βασικούς άξονες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Επιπλέον, η Ελλάδα ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών συμμετέχει ενεργά και στηρίζει όλες τις δραστηριότητες του Οργανισμού αυτού καθώς και άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην προώθηση και ενίσχυση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Εξάλλου, η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμμερίζεται τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, και στο πλαίσιο των αρχών αυτών εργάζεται από κοινού με τα άλλα Κράτη Μέλη για την διάδοση και την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ιδίως μέσω της βέλτιστης αξιοποίησης όλων των εργαλείων δράσης που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την κατεύθυνση αυτή.
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, μέσω της θέσπισης κανόνων για την προστασία των θυμάτων στη διάρκεια των ενόπλων συρράξεων και της επιβολής περιορισμών στη χρήση των πολεμικών μέσων και μεθόδων, έχει ως στόχο να απαλύνει τις δραματικές επιπτώσεις των σημερινών διεθνών και εσωτερικών συγκρούσεων και να ανακουφίσει τον ανθρώπινο πόνο. Υπό την έννοια αυτή, η πιστή τήρηση των κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου συνδέεται άρρηκτα με τις αξίες του ανθρωπισμού και τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η Ελλάδα, συμμεριζόμενη πλήρως τον ύψιστο αυτό στόχο, έχει αποδεχθεί όλα τα βασικά κείμενα διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων Συμβάσεων της Γενεύης και των τριών Προσθέτων Πρωτοκόλλων τους.
Η σταθερή προσήλωση της χώρας μας στις αρχές και αξίες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου εκφράστηκε εμπράκτως ήδη από το 1974, με την ελληνική συμμετοχή στη Διπλωματική Διάσκεψη, που συνήλθε στη Γενεύη, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού μετά από πρόσκληση της Ελβετικής Κυβέρνησης, ως θεματοφύλακα των τεσσάρων Συμβάσεων της Γενεύης. Η Διάσκεψη αυτή είχε ως αντικείμενο την επανεπιβεβαίωση και ανάπτυξη του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που εφαρμόζεται στις ένοπλες συρράξεις.
Η εμπειρία των τριάντα περίπου ετών που μεσολάβησαν μεταξύ της υιοθέτησης των τεσσάρων Συμβάσεων της Γενεύης, το 1949, και των δύο Προσθέτων Πρωτοκόλλων τους, το 1977, επέτρεψε να αναδειχθούν τα κενά και οι δυσχέρειες εφαρμογής, που παρουσιάζουν οι Συμβάσεις αυτές, και να εμπεδωθεί η ανάγκη αποτελεσματικότερης προστασίας του άμαχου πληθυσμού σε όλες τις ένοπλες συρράξεις, διεθνείς και μη.
Η υιοθέτηση των Προσθέτων Πρωτοκόλλων του 1977 αποτελεί, πράγματι, ορόσημο στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για κωδικοποίηση και ανάπτυξη του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Σήμερα, σαράντα έτη μετά την υιοθέτηση των Προσθέτων Πρωτοκόλλων του 1977, οι διεθνείς εξελίξεις επιβεβαιώνουν με τον πλέον δραματικό τρόπο ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο και στις μέρες μας. Οι σοβαρές παραβιάσεις του δικαίου αυτού στις μέρες μας, η σφοδρότητα και πολυπλοκότητα των σύγχρονων ενόπλων συρράξεων και η ανησυχητική αύξηση του αριθμού των θυμάτων μεταξύ του άμαχου πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των πιο ευάλωτων ομάδων του, όπως οι γυναίκες και τα παιδιά, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη πιστής τήρησης των αρχών και κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από όλα τα εμπόλεμα μέρη.
Επιθυμώ από το βήμα αυτό να εκφράσω την ελπίδα ότι το Επετειακό Συνέδριο για τη συμπλήρωση 40 ετών από την υιοθέτηση των Προσθέτων Πρωτοκόλλων στις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949, θα αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για μια γόνιμη συζήτηση γύρω από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, αλλά και τις προοπτικές που διανοίγονται στο μέλλον για το δίκαιο αυτό.
Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να απευθύνω τις θερμές ευχαριστίες μου προς τους συνδιοργανωτές του Συνεδρίου και, ειδικότερα, την κυρία Nissi, επικεφαλής της Αποστολής της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα, καθώς και τον κύριο Περράκη, Διευθυντή, και την κυρία Μαρούδα, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Έρευνας και Κατάρτισης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Ανθρωπιστικής Δράσης του Παντείου Πανεπιστημίου. Επίσης, ευχαριστώ θερμά την Προϊσταμένη της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, κυρία Μαρία Τελαλιάν, για την καθοριστική συμβολή της στην διοργάνωση αυτού του Συνεδρίου.
Τέλος, δράττομαι της ευκαιρίας να εκφράσω την αμέριστη στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης στην αποστολή και στο έργο της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού, που είναι η προώθηση και διαφύλαξη του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και συμμερίζεται πλήρως τα ανθρωπιστικά ιδεώδη και τις αρχές που διαπνέουν τη δράση του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου.
